Jesień to okres, kiedy natura zmienia swoje barwy, a dynia, kojarzona z tą porą roku, staje się gwiazdą festiwali i codziennych kuchni. Na Dolnośląskim Festiwalu Dyni dominowała Hortensja, która osiągnęła imponującą wagę 600,5 kilograma. Chociaż nie dorównuje światowemu rekordowi wynoszącemu 1279 kilogramów, jej rozmiar przyciąga uwagę. Polska również zapisała się w historii dzięki dyni Gosia, która ważyła 870 kilogramów.
Historia dyni na przestrzeni wieków
Uznanie dla dyni nie jest nowością. Jej historia w Europie zaczyna się w XVI wieku, jednak w Ameryce Południowej była znana już od tysięcy lat. W 1532 nasiona dotarły na Półwysep Iberyjski z Nowego Świata, szybko zdobywając popularność w Europie. Polska zetknęła się z nią w 1613 roku, kiedy to Szymon Syreński, profesor Akademii Krakowskiej, uwiecznił jej uprawę w swoim zielniku.
Biologiczne właściwości i szybki rozwój
Dynia jest rośliną jednoroczną, która charakteryzuje się szybkim wzrostem. W porównaniu do innych warzyw, potrafi osiągnąć duże rozmiary w ciągu zaledwie stu dni. Ignacy Krasicki w swojej bajce przyrównywał ją do dębu, podkreślając jej szybkie tempo wzrostu. Choć trwałość dyni jest ograniczona, jej zastosowanie w kuchni jest szerokie.
Kulinarne zastosowanie dyni
W kuchni dynia jest niezwykle wszechstronna. Zjadane są wszystkie jej części, od kwiatów po miąższ i pestki. Popularny krem z dyni, znany jako „złota zupa”, ma wielu zwolenników, ale dynia pieczona, gotowana czy jako dodatek do makaronów również znajduje swoje miejsce na stołach. Medycyna ludowa przypisuje pestkom dyni właściwości zdrowotne, w tym wspomaganie walki z pasożytami.
Dynia w kontekście Halloween
Halloween to czas, kiedy dynie odgrywają kluczową rolę, będąc symbolem tego święta. Tradycja ta przybyła do Polski z USA dzięki irlandzkim emigrantom. Celtyckie wierzenia mówią o duszach zmarłych powracających na ziemię, a wydrążone dynie nawiązujące do legendy o Jacku, podróżującym między światami, są integralną częścią obchodów.
Polskie tradycje związane z dynią
W Polsce dynia jest obecna w lokalnych zwyczajach. Etnolog Adam Fischer w 1929 roku w swoim słowniku opisywał różne nazwy, jak bania, melon czy harbuz. Dawne polskie powiedzenie „dostać harbuza” oznaczało odmowę, szczególnie w kontekście zalotów, co świadczy o znaczeniu dyni w kulturze.
Zdrowotne właściwości dyni
Dynia jest bogatym źródłem witamin i minerałów. Zawiera beta-karoten, witaminy C, E, B3 oraz minerały takie jak potas, magnez, wapń i fosfor. W kuchni dynia jest ceniona za swoją wszechstronność, pozwalając na szybkie gotowanie mięsa przez dodanie jej do potraw.
W Polsce dostępnych jest wiele odmian dyni, zarówno jadalnych, jak i ozdobnych. W „Folwarku Solna” organizowany jest tydzień dyniowy, podczas którego można kupić ekologiczne dynie i uczestniczyć w warsztatach poświęconych dyni. To świetna okazja, by z bliska poznać ten owoc i jego różnorodne zastosowania.
Podczas gdy dynia króluje na jesiennych stołach, jej wszechstronność i bogactwo wartości odżywczych czynią ją nie tylko atrakcją festiwali, ale także nieocenionym składnikiem codziennej diety.
Źródło: facebook.com/powiatwroclawski