Położone wśród zielonych wzgórz Nasławice to wieś o niezwykłej przeszłości, której ślady do dziś przyciągają zarówno badaczy historii, jak i miłośników dawnej architektury. Centralnym punktem tej miejscowości są ruiny dawnego kościoła, stanowiące materialną pamiątkę wielowiekowych przemian religijnych i społecznych. To miejsce, gdzie historia odcisnęła swoje piętno na każdym kamieniu i drzewie, oferując odwiedzającym unikalną podróż w przeszłość.
architektura dawnych wieków i magiczne otoczenie
Ruiny poewangelickiego kościoła w Nasławicach są wzniesione z charakterystycznego ciemnego gabra, a ich korzenie sięgają XIV stulecia. Zachowane fragmenty murów oraz gotyckie detale architektoniczne, takie jak okienne maswerki, pozwalają wyobrazić sobie dawną świetność tej budowli. Niezwykłego klimatu dodają także renesansowe płyty nagrobne, ukryte wśród wysokiej trawy. Cały teren świątyni otacza zabytkowy mur, za którym wciąż czynny jest cmentarz. Przy prezbiterium rośnie stary cis, od lat uznawany za symbol przemijania i wieczności, szczególnie ważny w lokalnym krajobrazie sakralnym.
przemiany religijne: od katolików do protestantów i z powrotem
Historia Nasławic jest ściśle powiązana z losami dwóch świątyń. Poza średniowiecznym kościołem, przez wieki funkcjonował tu również kościół katolicki, powstały w XVIII wieku. Starsza z budowli przez długi czas należała do ewangelików, którzy korzystali z niej aż do zakończenia wojny trzydziestoletniej. Po zawarciu pokoju westfalskiego, zgodnie z nowym porządkiem politycznym, świątynię przejęli katolicy. Był to jednak tylko jeden z wielu etapów burzliwych zmian wyznaniowych, jakie odciskały się na życiu mieszkańców tej wsi.
decyzje władców i znaczenie świątyni dla społeczności
Polityczne przetasowania często decydowały o tym, do kogo należał miejscowy kościół. Przejęcie wsi przez koronę czeską po śmierci księcia brzeskiego Jerzego Wilhelma przyniosło powrót katolicyzmu do świątyni. Jednak już w 1707 roku, na mocy ugody altransztadzkiej, kościół znów oddano protestantom. Sytuacja ta nie trwała długo – śmierć pastora Freytaga ponownie zmieniła układ sił, odbierając ewangelikom miejsce modlitwy. Te zmiany miały ogromny wpływ na codzienne życie mieszkańców Nasławic, dzieląc lokalną społeczność i wyznaczając rytm ich egzystencji.
pruskie rządy i kształtowanie nowego porządku religijnego
Kolejna przełomowa zmiana nastąpiła w połowie XVIII wieku, gdy Śląsk został włączony do Prus pod panowaniem Fryderyka II. Wówczas ewangelicy odzyskali kościół. Katolicy, pozbawieni własnej świątyni, przenieśli się do rozbudowanej kaplicy, która dała początek istniejącemu do dziś kościołowi św. Józefa Oblubieńca NMP. Ta reorganizacja życia religijnego na nowo ukształtowała układ sakralny Nasławic i wpłynęła na architektoniczne oblicze miejscowości.
wojenna zagłada i obecna forma zabytku
Ostatni rozdział w historii starego kościoła napisały wydarzenia końca II wojny światowej. W 1945 roku świątynia została zniszczona, a jej wnętrza pochłonął ogień. Jako ruina przetrwała do dziś, a w latach 60. zdemontowano grożącą zawaleniem wieżę. Obecnie całość jest zabezpieczona i stanowi malowniczy, lecz poważny pomnik przeszłości. Turyści oraz mieszkańcy odwiedzają to miejsce, by poczuć atmosferę dawnych wieków i zrozumieć dramatyczną historię regionu.
zabytki ruchome i przyszłość dziedzictwa
Część pierwotnego wyposażenia świątyni przetrwała burzliwe dzieje tylko dzięki przeniesieniu. Gotyckie rzeźby, figury Marii oraz fragmenty grupy pasyjnej zostały rozproszone po okolicznych kościołach i muzeach. Średniowieczne freski, które niegdyś zdobiły prezbiterium, niestety nie zachowały się. Obecnie prowadzone są starania o zabezpieczenie pozostałych elementów zabytku oraz plany ewentualnej konserwacji, jednak realizacja tych zamierzeń wymaga czasu i wysiłku.
Dziedzictwo Nasławic to nie tylko ruiny, ale przede wszystkim historia ludzi i ich miejsca w zmieniającym się świecie. Te ściany przypominają o losach Śląska i nieustannych przemianach, które kształtowały tożsamość lokalnej społeczności przez setki lat.
Źródło: Starostwo Powiatowe we Wrocławiu